تحلیلی بر صنعت نشر در کنیا برگرفته از نشست مشترک رییس ساماندهی ترجمه و نشر ایران با ناشران افریقائی
در سومین روز از نمایشگاه بین المللی کتاب نایروبی آقای دکتر احسان الله حجتی به همراه رایزن فرهنگی کشورمان در کنیا ، با حضور در غرفه رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در این کشور و بازدید از غرفه های دیگر ناشران کنیائی و افریقائی با برخی از ناشران کنیائی ، تانزانیائی و زیمبابوه ای ملاقات و در موره نحوه همکاریهای آنها با ناشران ایرانی و یا بهره مندی آنها از طرح تاپ و گرانت در ایران به مذاکره پرداختند .
نمایشگاه بین المللی کتاب نابروبی که امسال 25 مین دوره خود را برگزار می کند فرصت مناسبی برای معرفی صنعت نشر ایران ، طرح تاپ ، طرح گرانت و نیز آشنائی ناشران خارجی از شرق و جنوب آفریقا با وضعیت کتاب در ایران و نمایشگاه بین المللی کتاب تهران است . حضور آقای دکتر احسا ن الله حجتی رییس مرکز ساماندهی ترجمه و نشر در این نمایشگاه که با دعوت رییس اتحادیه ناشران کنیا انجام شد ، فرصت خوبی برای نشست مشترک ایشان با ناشران افریقائی چه بصورت فردی و چه بصورت جمعی ایجاد کرد تا ظرفیت چاپ و نشر در ایران و نحوه همکاریهای آنها با ایران از نزدیک مورد بررسی قرار گیرد و به سوالات متعدد آنها توسط یک مقام فرهنگی و عملیاتی ایرانی پاسخ داده شود .
متاسفانه علی رغم برگزاری 35 دوره از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران و رونق صنعت نشر در ایران ، معرفی آن در خارج از مرزهای ایران بالاخص در مناطق دوردست مثل آفریقا موفق نبوده است و به همین دلیل است که حضور ناشران افریقائی در این نمایشگاه هر سال کم رونق تر شده و سوالات زیادی را به ذهن افرادر متبادر می کند . درحالیکه افریقا در تمام حوزه ها بالاخص در موضوع کتاب ، سوادآموزی ، چاپ و نشر ، همکاریهای دوجانبه و نشر خصوصا در زمینه کتابهای کودک و نوجوان ظرفیتهای بسیار عظیمی دارد که نیازمند توجه مسئولان فرهنگی ما در این زمینه است .
تعدادی از کتابهای کودک و نوجوان ایرانی که توسط خانه کتاب و ادبیات ایران برای این نمایشگاه ارسال شده بود مورد توجه بسیاری از بازدیدکنندگان افریقائی قرار گرفت . این موضوع در نشست رییس مرکز ساماندهی ترجمه و نشر با رییس و اعضای اتحادیه ناشران کنیا هم مطرح شد و از سوی برخی از اعضای این اتحادیه مورد تاکید قرار گرفت چرا که افریقا به دلیل سطح پائین سواد در مناطق دور دست نیازمند سرمایه گذاری در بین قشر کودک و نوجوان است .
برای همین است که امسال هم در نمایشگاه بین المللی کتاب نایروبی ، رئیس دفتر یونیسف در کنیا به عنوان میهمان ویژه این دوره از نمایشگاه کتاب دعوت شده بود و ایشان هم موضوع اصلی سخنرانی خود را اهمیت افزایش سواد از طریق اشاعه و گسترش کتاب کودک و نوجوان در افریقا قرار داده بود و در سخنرانی خود فعالیتهای یونیسف برای رسیدن به این هدف را مورد تاکید قرار داد .
در نشستهای مشترک آقای حجتی با اعضای اتحادیه ناشران کنیا ، برخی از ناشران بومی و یا از شرق افریقا کاشف به عمل آمد که :
- ظرفیت عظیمی برای ما در افریقا در حوزه نشر وجود دارد
- کشورهای بزرگ همچون اروپا ، آمریکا و حتی چین و ژاپن سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت در این حوزه دارند
- فرهنگ و کتب فرهنگی ما در حوزه افریقا به دلیل سوابق فرهنگی و تاریخی کشورمان می تواند طالبان زیادی داشته باشد
- ما شدیدا نیازمند معرفی صنعت نشر و توانائیهای خود در این حوزه را در افریقا داریم
- تصویرگری ایران که همواره و بطور سالانه در دنیا بالاخص اروپا می درخشد و جوائز ارزنده را هر سال کسب می کند متاسفانه در افریقا شناخته شده نیست و از این بازار بزرگ محروم است
- متقابلا شناخت ناشران و تصویرگران ما از افریقا و ظرفیت های عظیم نهفته در این کشورها کافی و کامل نیست
- یکی از حوزه های فعال در حوزه کتاب در کنیا و کل افریقا حوزه کتاب کودک و نوجوان است که به دلیل اهمیت موضوع ، هم دولتهای محلی بدان اهمیت می دهند و هم کشورهای دیگر در صدد سرمایه گذاری بر روی آن هستند .
- نشر دیجیتال ، کتاب گویا ، کتابهای الکترونیک و هنرهای مربوط به این حوزه ها در صنعت دیجیتال به شدت در حال رشد است که حضور ژاپن در این عرصه خود را در این نمایشگاه با حضور شرکتهای معتبر ژاپنی به رخ می کشید
- در این ملاقاتها کاشف به عمل آمد که تقریبا هیچکدام از ناشران افریقائی اطلاعاتی از طرح تاپ و گرانت ایران نداشتند و شنیدن اخبار مربوط به این طرح ها برای آنها خوشایند و لذت بخش بود و جا دارد که ما در این زمینه بیشتر فعال باشیم .
- یکی از ناشران آفریقائی نکته جالبی را برای ورود به عرصه چاپ و نشر در افریقا بیان کرد که طراجان و تصویرگران ایرانی برای ورود به این بازار بزرگ ابتدا باید فرهنگ افریقا را بشناسند و با حساسیتهای افریقائیها آشنائی کامل پیدا کنند و سپس طرح خا و تصویرگریهای خود را عرضه کنند که در این صورت بسیار برای آنها اقتصادی تر خواهد بود .
- علی رغم دغدغه های برخی از دولتها و ناشران افریقائی برای ارتقای کیفیت و سطح سواد مردم در این خطه از طریق چاپ کتاب ، نرخ کتاب خوانی به شدت کاهش یافته و ناشران افریقائی قبل از هر چیز به فکر بازدهی اقتصادی و برگشت سرمایه هستند و لذا در مذاکرات دو طرف این معیار همیشه در اولویت آنها است .
- شاید یکی از راهکارهای مهم برای ورود به این عرصه و توجه ویژه به کتاب و کمک به صنعت نشر کشورمان برای فعالیت در این خطه از دنیا مراودات رسمی با اتحادیه های ناشران افریقائی و امضای اسناد و یادداشتهای همکاریهای طرفینی است تا زمینه برای ورود ناشران ایرانی و یا تصویرگران ایرانی به این کشورها هموارتر گردد و یقینا نمایندگیهای فرهنگی ما در این کشورها و کمکها و پشتیبانیهای مراکز و دستگاههای فرهنگی و ناشران ایرانی می تواند این امر را تقویت نماید تا زودتر به نتیجه برسد .
والسلام
پورمرجان7/7/1403
نظر شما